Miljarden euro's gejat via nep-crypto en de Vlaamse Costa-zaak is begonnen
Verder dook er nog meer beeldmateriaal op van Bolle Jos en Nederland kent een nieuwe witwasmethode: het 'Cash Compensatie Model'
Welkom bij de nieuwsbrief van Zware Jongens, een podcast van Harry Lensink (Follow the Money), Jan Meeus (NRC) en Yelle Tieleman (AD) over het belangrijkste misdaadnieuws van het moment.
Elke twee weken krijg je in deze nieuwsbrief een kijkje achter de schermen van onze podcast. Wat viel ons op in de misdaadwereld? En welke verhalen verdienen extra aandacht? Daarnaast neemt een van ons je mee in zijn werkweek. Deze week Harry: over een stroom aan mails in zijn inbox en een nieuwe scoop.
💸 Omar Sherrif gaat door in Sierra Leone
Op 7 maart brachten Follow the Money en AD opnieuw beeldmateriaal (verderop in deze nieuwsbrief) naar buiten van ‘Bolle’ Jos Leijdekkers in Sierra Leone, lokaal bekend als Omar Sherrif. Op de beelden is te zien dat hij een cadeau geeft aan het hoofd van de migratiedienst, Alusine Kanneh. Het gezelschap zit in LoR, een posh restaurant in de hoofdstad Freetown en viert de 50ste verjaardag van Kanneh.
Zelfs het hoofd van de anti-drugseenheid van het land, Andrew Kaikai, is te zien, wat duidelijk maakt dat de lokale autoriteiten niet tegen Leijdekkers optreden.
💡 Het lijkt erop dat Bolle Jos Sierra Leone in zijn greep heeft. Hij zou onder meer airstrips en delen van de haven bezitten.
🇳🇱 De Nederlandse overheid kan moeilijk grip op de situatie krijgen, ook omdat een uitleveringsverdrag met Sierra Leone ontbreekt.
Het Nederlandse OM heeft nu omliggende landen gevraagd alert te zijn, zodat Leijdekkers kan worden opgepakt als hij Sierra Leone verlaat.
Wil je meer weten over het nieuwe beeldmateriaal? En hoe Follow the Money en AD deze scoop naar buiten brachten? Beluister de aflevering hier. 🎧
💲Cryptoscammers
Een internationaal netwerk van cryptoscammers, met name uit Israël en Georgië, heeft minstens 576 Nederlanders opgelicht voor miljoenen euro's. De criminelen opereerden als professionele bedrijven met callcenters, websites en zelfs helpdesks om geloofwaardig over te komen.
📰 In Nederland lokten criminelen slachtoffers via advertenties in de stadskranten Den Haag Centraal en de Groningen Internet Courant. Interpol stelt dat cybercriminaliteit net zo winstgevend is als drugshandel, maar met een lager risico om gepakt te worden.
De opbrengst van de hele markt is volgens opsporingsdiensten jaarlijks zo’n 500 miljard euro
Slachtoffers voelen schaamte, waardoor ze niet snel aangifte doen
Het gebruik van crypto maakt het voor justitie extreem lastig om geldstromen te traceren
Volgens experts is dit slechts het topje van de ijsberg.
Wil je meer weten over de toenemende criminele cryptomarkt? Beluister de aflevering hier. 🎧
🇧🇪 De criminele Lage Landen
Het Costa-proces is van start. Een zaak waarin 55 verdachten en 5 bedrijven worden aangeklaagd voor de smokkel van 25 ton cocaïne uit, jawel, Costa Rica.
De zaak is een voorbeeld van hoe de Nederlandse en Belgische onderwereld met elkaar verweven zijn. Enkele opvallende verdachten:
De 81-jarige Willy van Mechelen: hij werkte eerst als politieagent, maar tijdens de IRT-affaire (1994) speelde hij een dubieuze rol door samen te werken met criminelen. Hiervoor werd hij veroordeeld. In de Costa-zaak wordt hij gezien als de persoon die netwerken met elkaar verbond
De Belgische gangster Geert Frisson: een gewelddadige crimineel en lid van motorclub Bandidos. Hij wordt verdacht van cocaïnesmokkel. In Sky-berichten zei Frisson: ‘Bij de douane (in Antwerpen, red.) liggen 11.500 blokken coke van mij, haha’
Ook Bolle Jos is verdachte in deze zaak.
Wil je meer weten over het kleurrijke Costa-proces en deze opvallende verdachten? Beluister de aflevering hier. 🎧
🫧 Witwassers in de praktijk
Het Cash Compensatie Model is een nieuwe manier van witwassen, waarbij crimineel geld ongemerkt in de legale economie terechtkomt. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de (tuin)bouw, pakketbezorging en zorg. Hoofdofficier van justitie Michiel Swinkels legt uit hoe het werkt in dit lezenswaardige interview met Jan:
Drugsnetwerken hebben een overschot aan contant geld
Dit geld wordt gebruikt door onderaannemers in arbeidsintensieve branches (zoals uitzendbureaus voor bezorgers) om hun personeel deels cash te betalen
De onderaannemer declareert vervolgens het volledige salaris bij de officiële opdrachtgever (het postbedrijf), waardoor het geld een legale oorsprong lijkt te hebben
Dit witgewassen geld kan vervolgens worden uitgegeven of via valse facturen terugvloeien naar de criminelen
Volgens Swinkels maakt de internationalisering en digitalisering van geldstromen het steeds moeilijker om witwassen te bestrijden.
Wil je meer weten over de strijd van het OM tegen witwassen? Beluister de aflevering hier. 🎧
🔎 Onder de loep
💥 Video: Bolle Jos met de elite van Sierra Leone
Een blije Bolle Jos schudt hier de hand van een nog blijere minister Kanneh. Zijn verjaardag wordt met vuurwerk, cadeaus en goud gevierd. Aan de rechterkant staat Andrew Kaikai toe te kijken, in het gestreepte shirt.
Op 7 maart kwam deze video uit, in de loop van de dag heeft president Maada Bio minister Kanneh ontslagen. Of dit ontslag te maken heeft met de recent verschenen video is onduidelijk.
🎥 Een aantal dagen later, op 10 maart, kwam er een nieuw fragment boven water. Hier zie je dat Bolle Jos, een aantal maanden geleden, aanwezig is op een bijeenkomst van de Agnes Bio-foundation: een stichting van de presidentsdochter die goede doelen steunt.
🗞️ Een dag met… Harry
📅 Het is het weekend van 8 maart. M’n mailbox liep vol, binnen- en buitenlandse collega’s meldden zich met de vraag of ze de beelden mochten gebruiken van ons Bolle Jos-filmpje: van The Guardian tot RTL Nieuws en van het Vlaams Nieuwsblad tot de NOS. Het bevestigde maar weer eens welk uniek materiaal we in handen hadden. Fijn was ook de verkapte felicitatie die ik vrijdag laat op de avond kreeg van collega-misdaadjournalist die per WhatsApp meldde: ‘Jullie tikken iedereen weg!’
Kortom, we waren op de redactie van Follow the Money prettig aan het nagloeien van de reuring die we in Sierra Leone en ver daarbuiten hebben veroorzaakt.
Maar lang duurde dat niet, want begin deze week waren we alweer volop bezig met een nieuwe scoop. Die brachten we afgelopen donderdag: toen viel de Belgische politie binnen bij een grote groep mensen die van corruptie worden verdacht. Stiekem wisten we al van die actie en we hadden in alle stilte onthullende artikelen voorbereid. De verdachten vormen volgens het OM een criminele organisatie die Europarlementariërs heeft omgekocht om zich in te zetten voor het Chinese techbedrijf Huawei. De politici kregen snoepreisjes en voetbaltickets aangeboden in ruil voor een positief geluid.
Het bewijst opnieuw: ook ogenschijnlijk nette mensen maken zich schuldig aan georganiseerde misdaad. Daarvoor hoef je slechts het geld te volgen.
🎧 Luisteraar aan het woord: Rik over criminelen in de goederentermijnhandel
Elke brief laten wij een luisteraar aan het woord die ons een interessante mail heeft gestuurd.
Rik stuurde ons een mail naar aanleiding van de aflevering over cryptoscammers. Dit deed hem denken aan eerdere gebeurtenissen
‘Ik luisterde op de fiets naar de aflevering ‘Heeft Bolle Jos een land gekocht?’, daar kwam ook crypto aan bod. Dit deed mij qua praktijken heel erg denken aan de Duitse goederentermijnboeven die de Nederlandse markt bewerkten. Ik kon in het FD nog 2 artikelen vinden hierover.’
🔎 Tips van… Harry
🎙️ Podcast: Scam Inc. - The Economist
Een podcast voor mensen die denken dat ze niet in online scams zullen trappen. Je hoort hoe brave burger volledig worden uitgekleed (pig butchering), maar ook hoe scammers door grote criminelen worden gedwongen slachtoffers te maken.
📖 Boek: De gestolen Van Goghs - Lex Boon
De auteur verbaast zich over de wereld van kunstdiefstal, met fijne bijrollen voor louche criminelen, jaloerse kunstdetectives en wereldvreemde museumdirecteuren.
🎥 Film: Conclave - Prime Video
Voor wie houdt van een fijn complot is deze film - die begint met een dooie paus - een aanrader. Na de openingsscène ontspint zich een samenzwering in de hoogste katholieke kringen.
💡 Heb je een vraag, opmerking of wil jij de volgende ‘luisteraar aan het woord zijn’? Wij ontvangen je mail graag op zwarejongens@podimo.com.
🎙️ Luister elke zaterdag naar Zware Jongens!
Groet,
Harry Lensink
Ook namens Yelle Tieleman en Jan Meeus